โครงการศึกษาดูงานเพื่อพัฒนางานจดหมายเหตุ
ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเรือพระราชพิธี
และห้องมหิดลอดุลเดช หอสมุดศิริราช

ระยะเวลาการจัดสัมมนาและศึกษาดูงาน    วันที่ 3 กันยายน 2553

วัตถุประสงค์ของการสัมมนาและศึกษาดูงาน 
             เพื่อให้บุคลากรของหอจดหมายเหตุและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับงานทางด้านสารบรรณของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้มีโอกาสศึกษา ดูงาน เพื่อพัฒนาความรู้ความสามารถ

 ผู้เข้าร่วมการสัมมนาและศึกษาดูงาน
    บุคลากรจากหน่วยงานต่างๆ ของมหาวิทยาลัย  43  คน

 การศึกษาดูงาน ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเรือพระราชพิธี

          การศึกษาดูงานที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเรือพระราชพิธ ีแห่งนี้ เดิมเป็นโรงเก็บเรือรบและเรือพระที่นั่ง อยู่ในความดูแลของสำนักพระราชวังและกองทัพเรือ ต่อมาเมื่อเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 โรงเก็บเรือรบและเรือพระราชพิธีถูกระเบิดได้รับความเสียหาย ในพ.ศ. 2490 รัฐบาลได้มอบหมายให้กรมศิลปากรทำการซ่อมแซม ดูแลรักษาเรือพระที่นั่งสำหรับใช้ในพระราชพิธีต่างๆ และเพื่อเป็นการอนุรักษ์และเพื่อการศึกษา จึงได้ขึ้นทะเบียนเรือพระราชพิธีต่างๆ เป็นมรดกของชาติพร้อมกับยกฐานะโรงเก็บเรือขึ้นเป็น “พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เรือพระราชพิธี” ในพ.ศ. 2517
        ภายในพิพิธภัณฑ์ฯ จัดแสดงเรือพระราชพิธี 8 ลำ จากเรือพระราชพิธีทั้งกระบวนพระราชพิธี จำนวน 52 ลำ ซึ่งประกอบด้วยเรือรูปสัตว์ 6 ลำ นำไปฝากไว้ที่ท่าวาสุกรี เรือในกระบวนพระราชพิธีที่เหลืออีก 38 ลำ เก็บรักษาไว้ที่กองเรือเล็ก แผนกเรือพระราชพิธี กองทัพเรือ เป็นผู้ดูแลรักษา เรือพระราชพิธีที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ฯ 8 ลำ ได้แก่  1.เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์
            2.เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ รัชกาลที่ 9
            3.เรือพระที่นั่งอนันตนาคราช
            4.เรือพระที่นั่งเอนกชาติภุชงค์
            5.เรือครุฑเหิรเห็จ
            6.เรือกระบี่ปราบเมืองมาร
            7. เรืออสุรวายุภักตร์
            8.เรือเอกไชยเหินหาว
      นอกจากเรือพระราชพิธีทั้ง 8 ลำแล้ว ภายในยังจัดเป็นพิพิธภัณฑสถานเฉพาะเรื่อง ด้านประวัติศาสตร์ชาติไทยที่เกี่ยวกับเรือพระที่นั่งของพระมหากษัตริย์ไทย เรือพระราชพิธีต่างๆ ในกระบวนพยุหยาตราชลมารค และจัดแสดงเครื่องอาภรณ์ภัณฑ์ เครื่องประกอบและสิ่งของเครื่องใช้ในพระราชพิธีต่างๆ เช่น พู่เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ ซึ่งเป็นขนจามรี ประเทศทิเบตมอบให้ และใช้ห้อยเฉพาะเวลามีพิธีแห่เรือ นอกจากนี้แล้ว ยังจัดแสดงรางวัลเกียรติยศมรดกทางทะเลประจำปี พ.ศ. 2535 (ค.ศ. 1992) ( THE WORLD SHIP TRUST MARITIME HERITAGE AWARD “SUPHANNAHONG ROYAL BARGE” ) ซึ่งองค์การเรือโลกแห่งสหราชอาณาจักรมอบให้แก่เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์เป็นลำแรกและลำเดียวของไทยด้วย
     ทางคณะศึกษาดูงานฯ ยังได้รับความอนุเคราะห์จาก น.อ. ฉันทชาติ ผลตระกูล หัวหน้านายช่างแผนกเรือพระราชพิธี กองทัพเรือ นำชมและให้ความรู้เกี่ยวกับเรือในกระบวนพระราชพิธี 38 ลำ ซึ่งเก็บรักษาไว้ที่กองเรือเล็ก แผนกเรือพระราชพิธี กองทัพเรือ อีกด้วย

      ในช่วงบ่าย ศึกษาดูงานที่ ห้องมหิดลอดุลเดช หอสมุดศิริราช  
   ห้องมหิดลอดุลเดช ตั้งอยู่ที่ชั้น 4 หอสมุดศิริราช เป็นสถานที่เก็บรวบรวมและจัดแสดงเอกสารสิ่งพิมพ์ สิ่งของส่วนพระองค์ของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก เช่น สมุดบันทึกวิชาเรียน ตำราแพทย์ วารสารการแพทย์ จดหมายส่วนพระองค์ ฯลฯ รวมทั้งสิ่งของและเอกสารหนังสือที่มีผู้จัดทำขึ้นเนื่องในโอกาสสำคัญเกี่ยวกับสมเด็จพระบรมราชชนก เดิมห้องนี้มีชื่อว่า “ห้องสมเด็จพระราชบิดา” จัดตั้งขึ้นพร้อมกับการสร้างอาคารหอสมุดศิริราชเมื่อ พ.ศ. 2506 โดยตั้งอยู่ที่ชั้น 3 ต่อมา สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ มีพระดำริให้เปลี่ยนชื่อจาก “ห้องสมเด็จพระราชบิดา” เป็น “ห้องมหิดลอดุลเดช” ประทานทุนทรัพย์เพื่อปรับปรุงและเสด็จมาทรงประกอบพิธีเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อวันพุธที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2528

     ต่อมาคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลมีมติให้ปรับปรุงอาคารหอสมุดศิริราช ได้ย้าย “ห้องมหิดลอดุลเดช” จากชั้น 3 ขึ้นไปบริเวณชั้น 4 เพื่อความเหมาะสมในการจัดพื้นที่และตั้งอยู่ชั้นบนสุด พร้อมกับปรับปรุงการจัดแสดงภายในห้องใหม่ เพื่อให้เป็นพื้นที่สำคัญที่จะสร้างแรงบันดาลใจในการเป็นนักศึกษาแพทย์ชั้นดีและแพทย์ที่ดีตามรอยพระบาทของสมเด็จฯ พระบรมราชชนก โดยได้มีพิธีเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อวันศุกร์ที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2553