อาจารย์ปราโมทย์ ไม้กลัด เกิดเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2483 ที่บ้านแขวงบางปะกอก เขตราษฎร์บูรณะ กรุงเทพมหานคร บิดาชื่อ นายกฤษณา ไม้กลัด มารดาชื่อ นางปิ่น ไม้กลัด มีอาชีพทำสวน อาจารย์ปราโมทย์ ไม้กลัด ได้รับการศึกษาในระดับประถมศึกษาที่โรงเรียนโรจนนิมิต ซึ่งอยู่ในเขตราษฎร์บูรณะใกล้บ้าน ต่อมาได้ย้ายไปเรียนในระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนอำนวยวิทย์ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เป็นเวลา 2 ปี แล้วจึงไปเข้าเรียนที่โรงเรียนอำนวยศิลป์ธนบุรี และโรงเรียนอำนวยศิลป์ที่เขตพญาไท ตามลำดับ เมื่อจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 8 แล้ว ได้เข้าเรียนที่คณะวิศวกรรมชลประทาน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ใน พ.ศ. 2501 จนจบปริญญาช่างชลประทานบัณฑิต (เกียรตินิยม) ใน พ.ศ. 2506
เมื่อเรียนจบแล้ว ได้เข้าทำงานที่กรมชลประทาน งานแรกคือ งานก่อสร้างเขื่อนแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งเพิ่งจะเริ่มก่อสร้าง ทำงานอยู่เพียงประมาณ 10 เดือน ก็ได้รับทุนมูลนิธิอานันทมหิดล ไปศึกษาต่อที่ University of California at Davisสหรัฐอเมริกา จบการศึกษาได้รับปริญญา Master of Engineering (Irrigation and Water Resources Engineering) และไปทำการฝึกงานจนได้รับ Certificate in Irrigation, Drainage and Ground Water Engineering จาก Bureau of Reclamation สหรัฐอเมริกา จากนั้นจึงเดินทางกลับประเทศไทยใน พ.ศ. 2511 กลับเข้ารับราชการที่กรมชลประทานตามเดิม
ในระหว่างที่ทำงานอยู่ที่กรมชลประทานนั้น อาจารย์ปราโมทย์ ไม้กลัด ได้มีโอกาสเดินทางไปศึกษาดูงานในเรื่องการชลประทาน งานเขื่อน งานระบายน้ำ งาน